Met twee dierbare vrienden op retraite. Drie dagen zwijgen en spreken over mededogen. In een wereld die op zijn kop staat door aardbevingen, terroristische aanslagen, financiële rampen, verdrinkende vluchtelingen. In het Karmelietenklooster in Gent. Een oase van rust en contemplatie in het hartje van een gehaaste havenstad. Op zoek naar inzichten. Wat is mededogen? Moet je het verdienen? Kun je ook een beetje mededogen hebben? En mag ik mij wel de tijd gunnen om hierover na te denken, terwijl de wereld in brand staat en er stapels werk op mij wachten?

Vlak na negen uur s ’avonds -na ruim twee uur file- vind ik de poorten van het klooster in de middeleeuwse binnenstad. Peter wacht mij op. De paters hebben zich al teruggetrokken voor de nacht. Ook de jonge pater met blote voeten in sandalen en een vastberaden, opgeheven kaak. Een verstilde binnentuin met reuzen van bomen. Het beeldje van Maria die door haar moeder en grootmoeder gedragen wordt. Het hok dat ooit de vijf leeuwen van Karel V onderdak bood.

We mogen gebruik maken van “de kluis”. Een kloostertje in het klooster. Met een eigen kapelletje. Precies groot genoeg voor drie mensen op hun meditatiekleedjes. We zitten. In stilte. Met aandacht. Naast elkaar. Ik in het midden tussen Erik en Peter. Geborgen. Vertrouwd. Net als vroeger op de achterbank tussen mijn twee grote broers. Het glas-in-lood verrimpelt het zonlicht op de oude muur. Het kleurt ons drietjes. Ik realiseer mij dat ik de buitelende buitenwereld bijna aan kan raken, terwijl mijn gedachten langzaam maar zeker vertragen, verstillen.

Ons onderzoeksmateriaal bestaat uit teksten, gedichten, eigen ervaringen en gedachten die opkomen tijdens de stilte van het zitten. Mededogen, wat is dat nu eigenlijk? Is het medelijden/leven met mensen die dat eigenlijk niet verdienen? Is het met de hand over het hart strijken? Sluit het schuld en boete uit? Kan ik mij met mededogen beter staande houden in een wereld die ik steeds minder begrijp? Verbetert mededogen mijn werk?

In de loop van de drie dagen realiseer ik mij beetje bij beetje dat mededogen mij in staat stelt mensen scherper te zien. Zien wat hen drijft en wat zij onder ogen hebben te zien. Wat mij drijft. Wat ik onder ogen heb te zien. En wat ons samen beweegt. Zonder te oordelen. Zonder het goed te praten.

Met een open hart scherper zien. Dat is het effect van de retraite. Zacht scherp zien. Dat is de basis om met zekerheid en kracht te kunnen handelen. Natuurlijk helpt mij dat in mijn leven. Natuurlijk is dat belangrijk voor mijn werk.  Hoe had ik het belang van deze retraite  ooit in twijfel kunnen trekken?

De retraite “zwijgen en spreken” wordt ieder voorjaar georganiseerd door Erik Boers www.hetnieuwetrivium.nl en Peter van Hooft www.anz.nu.